W dniu 18 października 2018 r. w całej Unii Europejskiej obchodzony jest Europejski Dzień Przeciwko Handlowi Ludźmi. W ramach tego wydarzenia w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, po raz kolejny zostały zorganizowane wykłady otwarte dotyczące tematyki handlu ludźmi.
W dniu 5 listopada br. Wydział Policyjnych Nauk Stosowanych Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie zorganizował przedsięwzięcie skierowane do studentów oraz funkcjonariuszy szkoleń zawodowych, mające na celu podniesienie świadomości nt. przestępstwa handlu ludźmi.
W ramach obchodów Europejskiego Dnia Przeciwko Handlowi Ludźmi swoje wystąpienia o problematyce handlu ludźmi przedstawili: mł. insp. Adam Pęśko – radca Wydziału do Walki z Handlem Ludźmi Biura Kryminalnego Komendy Głównej Policji oraz nadkom. dr Paweł Łabuz – koordynator w zakresie zwalczania handlu ludźmi z Zarządu Centralnego Biura Śledczego Policji w Rzeszowie.
GENEZA HANDLU LUDŹMI
Niewolnictwo (obecnie handel ludźmi) jest jedną z najstarszych formacji społecznych, wykształciło się po rozpadzie wspólnoty pierwotnej. Istniało nieprzerwanie od starożytności, przez okres średniowiecza aż po czasy współczesne i nadal istnieje. Niewolnikami stawali się jeńcy wojenni, dzieci sprzedane w niewolę przez rodziców, osoby porwane w celu sprzedaży w niewolę. Dzieci rodzące się z niewolników też były niewolnikami. Właścicielowi niewolnika przysługiwała pełnia władzy nad niewolnikiem, cały majątek niewolnika stanowił własność jego pana. Niewolnictwo zawsze miało i ma na celu aspekt finansowy – sprowadzało się do zmuszania niewolnika do nieodpłatnej pracy i czerpanie korzyści przez ówczesnych właścicieli a obecnie grupy przestępcze i czerpanie korzyści majątkowych.
Wraz z rozwojem niewolnictwa powstawały organizacje sprzeciwiające się tej formie wyzysku człowieka przez człowieka. W XVIII w. niewolnictwo zaczęto traktować jako niemoralne, państwa europejskie uznawały niewolnictwo jako nielegalne, pomimo tego nadal istniało. Dopiero XX wiek przyniósł rozwiązania prawne znoszące niewolnictwo. Niewolnictwo zakazane zostało we wszystkich krajach świata, ale ten rodzaj przestępczości z uwagi na jedną z najszybciej rozwijających się gałęzi nielegalnego biznesu obok handlu narkotykami i bronią funkcjonuje niemalże we wszystkich krajach świata. Współczesne niewolnictwo przybiera nowe, nieznane w historii formy. Jedną z nich była praca przymusowa więźniów w stalinowskich i hitlerowskich obozach koncentracyjnych, praktykowana dziś nadal na szeroką skalę w niektórych krajach azjatyckich. Liczba niewolników nie jest dokładnie znana, choć szacuje się ją na wiele milionów. Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Fundację Pomocy Kobietom „EuroHelp” obecnie na świecie 27 mln osób jest niewolnikami, a dziennie 2000 kobiet i dzieci w wieku powyżej 4 lat jest sprzedawanych, by świadczyć usługi seksualne.
Międzynarodowa Organizacja Pracy zdiagnozowała dwie podstawowe formy handlu ludźmi, które przynoszą w skali świata zysk w wysokości około 150 mld dolarów rocznie, z czego dwie trzecie przypada na prostytucję – międzynarodowy handel kobietami przez organizacje mafijne na całym świecie w celu eksploatacji seksualnej oraz międzynarodowy handel dziećmi jako tania siła robocza, uprawiany głównie w krajach Azji i Afryki.
DEFINICJA HANDLU LUDŹMI
Choć proceder niewolnictwa został uznany za nielegalny już w XVIII wieku, prawo międzynarodowe zakazało go różnymi aktami prawa międzynarodowego w XX wieku, brak było definicji, która by określiła, jak współcześnie należy rozumieć to zjawisko. Definicja pojęcia „handlu ludźmi” pojawiła się w prawie międzynarodowym dopiero w 2000 r., kiedy Organizacja Narodów Zjednoczonych przyjęła Protokół o zapobieganiu, zwalczaniu oraz karaniu za handel ludźmi, w szczególności kobietami i dziećmi, uzupełniający Konwencję Narodów Zjednoczonych przeciwko międzynarodowej przestępczości zorganizowanej (tzw. protokół z Palermo).
Polskie prawo karne od czasu odzyskania niepodległości zawierało przepisy karne zakazujące handlu kobietami i dziećmi oraz wywiezienia innej osoby za granice kraju w celu uprawiania zawodowego nierządu (Kodeks karny z 1932 r.), handlu kobietami nawet za ich zgodą oraz handlu dziećmi, dostarczania, zwabiania lub uprowadzenia w celu uprawiania nierządu innej osoby (k.k. z 1969 r.) oraz uprawiania handlu ludźmi nawet za ich zgodą, zwabiania lub uprowadzania innej osoby w celu uprawiania przez nią prostytucji za granicą oraz oddanie osoby w stan niewolnictwa i uprawianie handlu niewolnikami (k.k. z 1997 r.), lecz w żadnych z tych kodeksów nie zostało wyjaśnione, jak należy rozumieć handel ludźmi. Dopiero nowelizacja kodeksu karnego w 2010 r. wzorując się na definicji protokołu z Palermo zawarła legalną definicję, która brzmi:
Handlem ludźmi jest :
- werbowanie,
- transport,
- dostarczanie,
- przekazywanie,
- przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem,
- przemocy lub groźby bezprawnej,
- uprowadzenia,
- podstępu,
- wprowadzenia w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania,
- nadużycia stosunku zależności, wykorzystania krytycznego położenia lub stanu bezradności,
- udzielenia albo przyjęcia korzyści majątkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawującej opiekę lub nadzór nad inną osobą,
- w celu wykorzystania osoby, nawet za jej zgodą, w szczególności w:
- prostytucji,
- pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania,
- w pracy lub usługach o charakterze przymusowym,
- w żebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniżających godność człowieka,
- w celu pozyskania komórek, tkanek lub narządów wbrew przepisom ustawy.
Jeżeli zachowanie sprawcy dotyczy małoletniego, stanowi ono handel ludźmi, nawet gdy nie zostały użyte metody lub środki wyżej wymienione.
Kodeks karny w art. 8 przepisów wprowadzających k.k. zakazuje również niewolnictwa, jest zdefiniowane jako stan zależności, w którym człowiek jest traktowany jak przedmiot własności.
GDZIE SZUKAĆ POMOCY?
Wybrane podmioty zaangażowane w wspieraniu przeciwdziałania handlu ludźmi i pomocy ofiarom:
Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu „La Strada”
00-956 Warszawa 10
tel./fax (+ 48 22) 622 19 85
tel. zaufania: (+ 48 22) 628 99 99
www.strada.org.pl
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
ul. Katowicka 31
03-932 Warszawa
tel. / faks:
+48 22 616 02 68
+48 22 616 03 14
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
ITAKA - Centrum Poszukiwań Ludzi
skr. poczt. 127
00-958 Warszawa 66
24h linia wsparcia: 0 801 24 70 70
tel. (+48 22) 654 70 70
fax (+48 22) 654 79 73
www.zaginieni.pl
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
Ogólnopolska sieć organizacji pozarządowych przeciwko handlowi ludźmi
www.przeciwkohandlowiludzmi.pl
skr. poczt. nr 5, 00-956 Warszawa
tel. +48 22 622 19 85
fax +48 22 622 19 85
e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
PRZYDATNE LINKI:
http://www.pomocpokrzywdzonym.pl
Więcej informacji na temat przestępstwa handlu ludźmi oraz Europejskiego Dnia Przeciwko Handlowi Ludźmi można przeczytać TUTAJ
Tekst: Wojciech Bilewicz/Wojciech Nowak/KGP
Zdjęcia: Wojciech Bilewicz